Ly hôn không chỉ chấm dứt quan hệ vợ chồng mà còn dẫn đến những hệ quả pháp lý khác, đặc biệt là tranh chấp về quyền nuôi con. Đây là vấn đề thường xuyên xảy ra và gây nhiều căng thẳng cho cả hai bên đương sự, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của trẻ em. Bài viết sau đây của Công ty Luật Kỷ Nguyễn và Cộng sự sẽ giải đáp một số vấn đề liên quan đến quyền nuôi con sau khi ly hôn theo quy định của pháp luật Việt Nam.
Cơ sở pháp lý: – Điều 81 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014.
– Luật trẻ em năm 2016.
1. Khái niệm tranh chấp nuôi con sau khi ly hôn
Tranh chấp nuôi con sau khi ly hôn là sự mâu thuẫn, bất đồng giữa vợ và chồng về việc ai là người trực tiếp chăm sóc, giáo dục, nuôi dưỡng con sau khi quan hệ hôn nhân chấm dứt.
2. Nguyên tắc giải quyết tranh chấp
– Đặt lợi ích của con lên trên hết: Trường hợp vợ chồng không thỏa thuận được người trực tiếp nuôi con. Tòa án quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của con, bao gồm cả vật chất, tinh thần, giáo dục và môi trường phát triển.
– Ưu tiên thỏa thuận của cha mẹ: Pháp luật khuyến khích cha mẹ tự thỏa thuận về người trực tiếp nuôi con, quyền và nghĩa vụ của mỗi bên đối với con sau ly hôn.
– Căn cứ vào điều kiện của cha mẹ và nguyện vọng của con: Khi cha mẹ không thỏa thuận được, Tòa án sẽ quyết định dựa trên điều kiện thực tế của cha mẹ và nguyện vọng của con (nếu con từ đủ 07 tuổi trở lên).
– Nguyên tắc ưu tiên mẹ đối với con dưới 36 tháng tuổi: Khoản 3 Điều 81 Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014 quy định: “Con dưới 36 tháng tuổi được giao cho mẹ trực tiếp nuôi, trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con hoặc cha mẹ có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của con”. Nguyên tắc này dựa trên thực tế con nhỏ cần sự chăm sóc đặc biệt của mẹ.
3. Điều kiện để được giao quyền nuôi con
– Điều kiện vật chất và môi trường sống:
+ Khả năng tài chính: Yếu tố này đảm bảo con được đáp ứng đầy đủ nhu cầu thiết yếu. Tòa án sẽ xem xét thu nhập, tài sản và khả năng chi trả các chi phí sinh hoạt, học tập, y tế của cha mẹ.
+ Nơi ở và điều kiện sinh hoạt: Nơi ở phải ổn định, an toàn, phù hợp cho con học tập, nghỉ ngơi. Tòa án sẽ xem xét diện tích nhà, môi trường sống và mức độ thuận tiện cho sinh hoạt, học tập của con.
– Điều kiện về nhân thân, lối sống của cha mẹ: Cha mẹ phải có lối sống lành mạnh, không vi phạm pháp luật, không mắc các tệ nạn xã hội (nghiện rượu, ma túy, cờ bạc, ngoại tình…), có hành vi bạo lực gia đình thường không được giao quyền nuôi con.
– Điều kiện về sức khỏe, mức độ gắn bó với con: Cha, mẹ phải có sức khỏe tốt, không mắc các bệnh truyền nhiễm, bệnh tâm thần làm ảnh hưởng đến sự an toàn của con. Với những đứa trẻ dưới 7 tuổi, Tòa án xem xét độ gắn bó để xác định người trực tiếp chăm sóc con.
– Điều kiện về nguyện vọng của con: Khoản 2 Điều 81 Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014 quy định: “… nếu con từ đủ 07 tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của con”. Đây là thủ tục bắt buộc khi Tòa án giải quyết tranh chấp nuôi con sau khi ly hôn. Quá trình này cần đảm bảo trẻ tự nguyện, không bị ép buộc từ cha, mẹ.
4. Hồ sơ khởi kiện và thời hạn giải quyết
– Hồ sơ khởi kiện:
+ Đơn khởi kiện ly hôn theo mẫu: Trong đơn phải trình bày rõ thông tin yêu cầu toà án giải quyết tranh chấp quyền nuôi con chung theo quy định của pháp luật.
+ Giấy chứng nhận đăng ký kết hôn (bản gốc);
+ Bản sao chứng thực Căn cước hoặc hộ chiếu của 02 vợ chồng;
+ Giấy khai sinh (bản sao) của các con;
+ Các tài liệu khác kèm theo hồ sơ ly hôn như: Chứng minh thu nhập (thang bảng lương, thu nhập khác…).
– Thời hạn giải quyết: Tổng thời gian giải quyết theo quy định của pháp luật tố tụng dân sự là không quá 06 tháng kể từ ngày nguyên đơn đóng án phí ly hôn. Tuy nhiên, trên thực tế vụ việc có thể kéo dài thêm hoặc rút ngắn do những nguyên nhân khách quan.
Trên đây là phần tư vấn của Công ty Luật Kỷ Nguyễn và Cộng sự. Nếu quý khách chưa hiểu rõ về quyền nuôi con sau khi ly hôn, muốn tư vấn thì có thể liên hệ với công ty. Chúng tôi sẵn sàng giải đáp.
Trân trọng!
Tác giả: Võ Thị Phương Thảo – Nhân viên công ty Luật Kỷ Nguyễn và Cộng sự
Địa chỉ: 66 Lê Viết Lượng, phường Vỹ Dạ, thành phố Huế – hotline 0888.584.575
“Tháo gỡ mọi nút thắt pháp lý của bạn”
